Januari, grijs, grauw, somber. Een onbestendig verlangen naar zon en kleur, in deze maanden in ons land moeilijk te vinden. Daarom zomaar wat opwekkende kleuren uit Spanje. Een eenvoudige kleurtherapie om de flarden van de Hollandse januari-somberheid te verdrijven.
0 Comments
Vaak hebben ze een trieste uitstraling die oude muurreclames en beletteringen. Triest vanwege de verdwenen winkels, deels door de vooruitgang en soms door een crisis. Achter elke verweesde belettering of muurreclame zit een verhaal. Interssant voor de sociaal economische- en lokale geschiedenis. In mijn eigen dorp Voorburg kom je een paar gevelopschriften tegen op onverwachte plekken. Een verdwenen spekslager, een verdwenen drogist. De beletteringen zijn uitgevoerd in tegeltjes. Eenvoudig én zeer duurzaam. Ze stammen nog uit de tijd van de bouw. Dat wordt bewezen aan de hand van een jaartal aan een zijgevel van het blok. Het gebruikte lettertype is een voorbeeld van een door architecten bedachte lettervorm. De leesbaarheid is op enige afstand niet optimaal. Wel voldoet het lettertype aan de architectonische uitgangspunten van die tijd. Veel uitbundiger en ook aantrekkelijker zijn de twee Rozenburg beletteringen aan de Beeklaan in Den Haag. Melkinrichting De Landbouw én de kruidenierswinkel van P. De Gruyter & Zn. Beide bedrijven maakten gebruik van de artistieke visie van de N.V. Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg, opgeheven in 1916. Een firma die voor die tijd zeer vooruitstrevende en opvallende beletteringen leverde, duurzaam uitgevoerd in tegels, met kunsthistorische waarde. De firma P. De Gruyter & Zn (een landelijk opererende kruidenier) verkocht zijn producten in een omgeving die sfeer en kwaliteit uitstraalde. Vandaar dat de onderneming -met een goede kijk op marketing voor die tijd- de winkelpui als geheel liet ontwerpen. Vooruitstrevend. Want veel later in de vorige eeuw werd die uitstraling van bedrijven een aparte wetenschap; boeken vol zijn er geschreven over het fenomeen huisstijl. Een totaal concept voor bedrijven die naast een sterk beeldmerk, vanaf de verpakkingen van producten via kleding van de medewerkers én de wijze van inrichten van de winkels, een positief beeld van de onderneming wilden communiceren. Een enkele keer zijn verweesde muurreclames niet zo triest. Getuige de verweerde Philips reclame -uitgevoerd tegels- aan een weg tussen Benidorm en Moraira in Spanje. Eigenlijk is dit een overwinning van het oude Philips beeldmerk. Kortgeleden besloot het concern, na een omweg van vele jaren langs wisselende beeldmerken en huisstijlen, weer terug te keren naar het oude merk. Tientallen jaren uit de gratie, maar weer in ere hersteld vanwege de nog steeds bestaande grote herkenbaarheid. Het kan verkeren. Een oud merk moet het concern opnieuw redden. Uiteraard werd het merk op kleine onderdelen aangepast aan de visuele communicatie-eisen van deze tijd. Het speelt ook in op de retro-trend van de afgelopen jaren. En die is vooral zichtbaar door de nostalgische nieuwe Mini, Volkswagen kever en de Fiat 500. Wat goed is maakt soms een kans om te overleven in de marketing én de reclame. Volgens de oude Spaanse Philips slagzin: 'Mejores no hay!' Meer lezen over verweesde opschriften: het boek ’Tekens aan de wand’ van P. Nijhof en J.J. Havelaar. Een verzameling van 10 zeshoekige pilaren, 4 urnen, 4 lampen en 9 Maria afbeeldingen (één beeldje en 8 maal gegraveerd op de glasplaten rondom), de afbeelding van de auto én 3 afbeeldingen van de personen, terwijl de man kennelijk nog niet is bijgezet. Het geheel afgesloten met 2 ronde Toscaanse zuilen bekroond met een bewerkte timpaan.
Kerkhoven in Nederland onderscheiden zich door ingetogen eenvormigheid. Steek je hoofd niet boven het maaiveld en zeker niet op het kerkhof. Toch is dat aan het veranderen. Er is meer behoefte én ruimte voor vrije uitingen van rouwbetoon. Soms siert een enkele Ajax vlag het graf van een supporter. De tekst ’een dag niet gelachen is een dag niet geleefd’ op een zerk van een te vroeg overleden 37-jarige roept allang geen afwijzing meer op. Kindergraven worden gesierd met beertjes, brieven en kaarsen. Van ingetogen rouw naar vrije expressie van het verdriet van nabestaanden. En ook de nieuwe bewoners van ons land laten hun culturele sporen na op de begraafplaatsen, zij het vanuit andere esthetische maatstaven. De zerken zijn uitbundiger, een optelsom van traditionele vormen, godsdienst en stoffelijk bezit. Het graf wordt gekocht en vooraf klaargemaakt voor de komende doden, alleen de overlijdensdatum hoeft nog te worden aangepast. Maar het meest verbazingwekkende is de afbeelding van een auto op de zerken. Meestal een Mercedes, vrolijk geplaatst tussen afbeeldingen van heiligen en kruisen. Met de afbeelding van een Mercedes op twee zerken van de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam is iets vreemds. Het is dezelfde auto. Éénmaal met een nummerbord, op de tweede toepassing is dat nummerbord vervangen door de naam van de eigenaar. Creatief fotoshoppen: het nummerbord en de trotse personen naast het voertuig zijn verwisselbaar. De constante factor is de Mercedes als hedendaags visueel teken van welstand en voorspoed. Er is veel te beleven op onze kerkhoven. |
Over mijzelf,Na een opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende kunsten was ik betrokken bij de restyling van enkele kranten zoals Het Rotterdamsch Nieuwsblad en De Staatscourant. Daarna startte ik een succesvolle studio voor klanten als Ahold, Albert Heijn, Schiphol, het Elektriciteits--bedrijf Zuid Holland en het Voorlichtingsbureau Vlees. Voor deze en andere opdrachtgevers verzorgden wij magazines, personeelsbladen en alle grafische uitingen die een organisatie nodig heeft. Ons uitgangspunt was de institutionele communicatie. Archives
September 2017
Categories |