Wandelend rond Ruminghem stuit ik op een afgelegen begraafplaatsje uit de 1e wereldoorlog. Omgegeven door zompige kleigrond. Verbazing, de 75 grafzerken van dit Britse kerkhof dragen Chinese namen en karakters.
Bij de ingang een ingemetselde steen met de naam van het ’Ruminghem Chinese Cemetery’. Uitgevoerd in perfect uitgehakte Romeinse kapitalen. Dat lettertype wordt rond 1918 ontworpen door Macdonald Gill, een broer van Eric Gill, de beroemde letterontwerper. Op de zerken is te lezen: Chinese Labour Corps. En dat staat voor ongeveer 100.000 Chinese arbeiders die tijdens de eerste wereldoorlog werken voor het Britse leger. En met name in Noord Frankrijk.
Daar zijn ongeveer 45 verspreide begraafplaatsen waar die Chinese burgers zij aan zij met andere soldaten zijn begraven. Kerkhoven voor alléén Chinezen zijn te vinden in Ruminghem, Saint Etiënne au Mont en in Noyelles sur Mer. Het Britse oorlogskerkhof van Noyelles, zo’n 840 zerken, is voorzien van een een Chinese toegangspoort.
In mei 1919, 6 maanden na de wapenstilstand, zijn 80.000 Chinese arbeiders nog steeds niet gedemobiliseerd en gewoon aan het werk. Opruimen van de oorlogsravage. Het aanleggen van begraafplaatsen, het ruimen van explosieven. De soldaten mogen naar huis, de goedkope Chinese arbeiders moeten eerst het werk afmaken.
Een deel van die mensen leert letters hakken, opschriften voor de vele grafzerken van Portland stone die in België en Frankrijk nodig zijn. Per zerk kost dat 1 dag werk voor één man.
Van de totaal 2000 gestorven Chinezen bezwijken de meesten aan de Spaanse griep H1N1. De epidemie die in 1918 en 1919 hard toeslaat in Noord Frankrijk. Maar deze gevallen burgers zijn wel respectvol met militaire eer begraven, ver van hun dierbaren.
Meer lezen? http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=3876