Wandelend over de kerkhoven uit de eerste wereldoorlog ontstaan vele vragen over de slachtoffers die daar zijn begraven. Tijdens een bezoek aan het kleine 'Brandhoek New Military Cemetery’ vlakbij Ieper viel mij een groepje Engelse oud-officieren op. Zij bleven lang staan bij een zerk met daarop tweemaal het Victoria Cross. De hoogste Engelse onderscheiding, enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse Militaire Willems Orde. Maar die -voor zover mij bekend- in Nederland nooit tweemaal aan dezelfde held werd verleend.
Die Engelse officieren vertelden mij waarom nu juist déze held het VC tweemaal ontving.
Captain Noel Godfrey Chavasse, VC and Bar, MC, RAMC, was een zoon van de Angelicaanse Lord Bischop of Liverpool, 32 jaar oud en lid van het Royal Medical corps.
In zijn jonge jaren vertegenwoordigde hij samen met zijn tweelingbroer Engeland op de 400 yards tijdens de Olympische spelen. Hij volgde een studie tot arts en diende na het uitbreken van de oorlog in het Army Medical Corps toegevoegd aan het Liverpool Scottish Regiment, dat al snel werd ingezet aan de Somme.
Tijdens een aanval in 1916 bij Guillemont (Somme) verzorgde hij, onder constant vuur van de vijand een hele dag gewonden, de nacht daarop ging hij de linies in om vlak vóór de vijand gewonden te zoeken en te verzorgen. Ook de dag erna ging hij nogmaals met één brancarddrager naar de gevaarlijkste loopgraven en begroef onder zwaar kanonvuur 2 doden en verzamelde identiteitsplaatjes van slachtoffers die niet verplaatst konden worden.
Terwijl hij tijdens zijn reddingswerk gewond raakte door een granaatsplinter in zijn zij, leidde hij ’s nachts opnieuw een groep van 20 vrijwilligers tot in de voorste linies van het slachtveld. Waarbij hij meer dan 23 zwaargewonden redde onder aanhoudend vuur.
Zijn tweede VC ontving hij postuum na zijn optreden in Passchendale bij Ieper 1917.
Zwaar gewond geraakt tijdens een reddingsactie weigerende hij twee dagen lang zijn plaats in het veldhospitaal te verlaten. Sterker nog, de volgende dagen bleef hij onder vijandelijk vuur gewonden zoeken en verzorgen. Ondanks een tekort aan voedsel en zwaar uitgeput redde hij veel gewonden die door het aanhoudende slechte weer ongetwijfeld op het slagveld zouden zijn gestorven.
Hij stierf korte tijd later aan zijn verwondingen. Een toevalligheid: Chavasse werd op zijn sterfbed begeleid door de arts Arthur Martin-Leake die als een van de weinigen tweemaal met het VC was onderscheiden. De eerste maal al tijdens de Boerenoorlog in Vlakfontein (Transvaal 1901) en bij Zonnebeke in 1924.
De uitgebeitelde tekst op het graf van Chavasse spreekt voor zich:
Greater love hath no man than this that a man lay down his life for his friends
(Bron CWCG)